Táo Quân

Táo thần 灶神 cũng được gọi là Táo vương 灶王, Táo quân 灶君, Táo vương gia 灶王爷, Táo công Táo mẫu 灶公灶母, Đông trù tư mệnh 东厨司命… là vị thần chủ về ẩm thực trong truyền thuyết thần thoại cổ đại Trung Quốc. Từ đời Tấn, Táo thần được liệt vào Thần tư mệnh đốc sát việc thiện ác của nhân gian

Tư Mạng Táo Quân 司命灶君, còn được gọi là Tư Mạng Chân Quân 司命真君, Tư Mạng Táo Thần 司命灶神, Cửu Thiên Hộ Trạch Thiên Tôn 九天護宅天尊, hoặc Cửu Nguyên Đông Trù yên Chủ 九元東廚煙主, Cửu Thiên Đông Trù Tư Mạng Định Phúc Táo Quân 九元東廚司命定福灶君, Táo Vương Công 灶王公, Táo Quân Công 灶君公, Táo Quân Gia 灶君爺, Táo Lão Gia 灶老爺, thông thường gọi tắt là Táo Thần, Táo Quân, Táo Vương Gia. Đạo giáo xưng Táo Quân là Côn Luân Lão Mẫu 崑崙老母hoặc Vân Chủng Hoả Lão Mẫu 雲種火老母, Chủng Hoả Lão Mẫu Nguyên Quân 種火老母元君.

Ngày mùng 4 tháng Giêng âm lịch tam dương khai thái có  điềm lành hiển hiện khắp mọi nơi. Có truyền thuyết kể rằng vào ngày mùng 4 tháng Giêng, Táo Vương Gia phải tra hộ khẩu, vì vậy ngày này không nên ra khỏi nhà. Đây là những phương pháp mong muốn yêu cầu mọi người sống phù hợp với hoàn cảnh địa phương và cũng nhằm chỉnh đốn lịch tham dự các lễ hội của người dân địa phương. 

Táo Thần danh xưng đầy đủ là: Đông Trù Ti Mệnh Cửu Linh Nguyên Vương Định Phúc Thần Quân, tục xưng là Táo Quân, hoặc xưng Táo Quân Công, Ti Mệnh Chân Quân, Cửu Thiên Đông Trù Yên Chủ, Hộ Trạch Thiên Tôn

Ngày 23 hoặc 24 tháng Chạp là một trong những “lạp nhật” 腊日 của Trung Quốc cổ đại, tục gọi là “tiểu niên dạ” 小年夜. Dân gian có tục “tế Táo thần”. Táo thần rốt cuộc là ai, cách nói xưa nay không thống nhất.

Quyễn Bát Dật trong sách Luận Ngữ thuật chuyện Vương Tôn Giã, đại thần nước Vệ, một hôm hõi Khỗng Tữ là: "Tại sao lại bão thà nịnh hót thần áo hơn là nịnh thần bếp?" Khổng đáp rằng: "Không đâu, kẽ có tội với trời không còn có ai có thể cầu xin cho được

Táo quân toàn xưng là cửu thiên ty mệnh đông trù thái ất nguyên hoàng định phúc tấu thiện thiên tôn, tục xưng táo quân, táo quân công, ty mệnh chân quân, cửu thiên đông trù yên chủ, hộ trạch thiên tôn, táo thần hoặc táo vương gia.

 Theo quan niệm dân gian, bàn thờ là nơi tôn nghiêm, là nơi những người còn sống tưởng nhớ người đã khuất, bày tỏ lòng thành kính cũng như hướng về cội nguồn. Các gia đình Việt thường có thói quen lau dọn bàn thờ vào dịp cúng ông Công ông Táo để chuẩn bị đón năm mới đến.