Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu và Cửu Thiên Giám Sinh Đại Thần

Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu và Cửu Thiên Giám Sinh Đại Thần là hai vị tôn thần có vị trí đặc biệt trong niềm tin Đạo giáo. Đạo giáo trọng nhân quý sinh, tư tưởng “Tiên Đạo quý sinh vô lượng độ nhân” vốn xuất hiện từ rất sớm nơi Độ Nhân Kinh - một tuyển tập kinh điển trọng yếu. 
Nguyên Thuỷ Thiên Tôn tại Thuỷ Thanh Thiên nơi Bích Lạc Không Ca Đại Phù Lê Thổ có diễn thuyết “Bảo Thai Hộ Mệnh Phẩm”, khi ấy, Thập Phương Thiên Chân Đại Thần, Cửu Thiên Giám Sinh, Bảo Thai Hộ Mệnh, Tam Nguyên Lục Giáp Đại Thần vô ưởng thánh chúng đều đằng vân tề tựu.
“Đại Từ Hiếu Sinh Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu Nguyên Quân Linh Ứng Bảo Thiêm” dạy: Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu, cao cư cửu thiên chi thượng, tổng chức tam giới chi trung. Tuyên thái thượng hiếu sinh chi thánh đức, cứu âm dương sinh thành chi hiệu lệnh. Lục nhân gian chi thiện ác, sát nam nữ chi trinh tà”. Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu là Tam Nguyên môn hạ, khảo hiệu thiện ác tội phúc nam nữ, đặc biệt là giám sát liêm nghĩa trinh tà, phòng sự của muôn kẻ nam nữ. Theo một số truyền thống ghi nhận: Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu chuyên quản nữ nhân sự, Cửu Thiên Giám Sinh Đại Thần chuyên quản nam nhân sự. 
Phàm kẻ có thánh đức, hai vị liền tấu lên Ngọc Kinh, khẩn sắc thần chi hộ thủ, ghi vào tiên tịch, ích toán diên niên. Phàm có tội, hai vị liền thân cáo lên Tam Nguyên, phân phó Ngũ lôi trảm khám, y theo Ngọc luật mà ra hình phạt. 
“Linh Bảo Lĩnh Giáo Tế Độ Kim Thư” đề cập 2 vị tôn thần này và một số thần khác thuộc “Giám Sinh Ti”, chuyên quản bào thai, hồn phách, tạng phủ chúng sinh. Theo đó, Giám Sinh Ti gồm các vị: Cửu Thiên Giám Sinh Đại Thần, Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu, Cửu Thiên Định Sinh Đại Thần, Cửu Thiên Cảm Hóa Đại Thần, Cửu Thiên Định Thai Đại Thần, Cửu Thiên Dịch Thai Đại Thần, Cửu Thiên Trợ Sinh Quân, Cửu Thiên Thuận Sinh Quân, Cửu Thiên Tốc Sinh Quân, Cửu Thiên Toàn Sinh Quân, Lục Giáp Phù Lại Thôi Sinh Đồng Tử, Bảo Sinh Đồng Tử, Tốc Sinh Đồng Tử; Nam Xương Phân Thai Công Tào, Nam Xương Chủ Sản Công Tào.
Quyển 1, Đỗng Huyền Linh Bảo Tự Nhiên Cửu Thiên Sinh Thần Chương Kinh Giải Nghĩa đề cập: Khi con người còn là bào thai, có Tam Nguyên dục dưỡng, Cửu Khí kết hình, do vậy 9 tháng thần khí đủ đầy, khai hoa nở nhuỵ. Lúc sinh sản, cửu thiên vui mừng, Thái Ất chấp phù, Đế Quân phẩm mệnh, chủ các bộ lục tịch, Ti Mệnh định toán, Ngũ Đế giám sinh, Thánh Mẫu vệ phòng, thiên thần địa chi, tam giới bị thủ, Cửu Thiên Ti Mã tại đình, hướng phía đông mà tụng 9 lần Cửu Thiên Sinh Thần Chương. Kế đó, sản phụ được sinh sản. Sinh ra nam tử, vạn thần tung hô, sinh ra nữ nhân vạn thánh xướng cung. Nếu Cửu Thiên Ti Mệnh không hạ mệnh chương, vạn thần không xướng tụng Sinh Thần Chương, tất nhiên không thể sinh sản.
Theo một số truyền thống, Cửu Thiên Vệ Phòng Thánh Mẫu và Cửu Thiên Giám Sinh Đại Thần được thờ trong một gian thờ ngay tại nơi tắm giặt của các đạo sĩ nhằm giám sát dâm sự.